Vücudumuzdaki en büyük organ olan karaciğer aynı zamanda kendi kendini yenileyen tek organdır. Siroz ise farklı hastalıklara bağlı olarak karaciğerde meydana gelen tehlikeli bir hastalıktır. Bu yazımızda siroz belirtileri nelerdir? Siroz nasıl tedavi edilir? gibi sorular ile ilgili yaptığımız araştırmalardan edindiğimiz bilgilere yer verdik. İlk sorumuz ise;
Siroz nedir?
Kronik karaciğer hastalığı veya karaciğer sirozu olarak da bilinen siroz, karaciğerde büyük hasara neden olan ciddi bir hastalıktır. Kanın her türlü kimyasal madde, ilaç ve alkolden arındırılmasında rol oynayan karaciğerde çeşitli hastalıklar nedeni ile veya bazen bilinmeden sebeplerden dolayı farklı düzeylerde hasar meydana gelebilir. Neticesinde karaciğerin yapısal fonksiyonlarında çeşitli bozulmalar meydana gelir ve işlevlerini yerine getirememeye başlar. Bu, siroz sürecinin başlangıcı anlamına gelir. Zaman geçtikçe karaciğerde yapısal bozukluklar meydana gelir. Hastalığın ilerlemesi ile fonksiyonel karaciğer hücre sayısı azalır, karaciğerde sertleşme ve küçülme meydana gelir. Sertleşen dokulara kan akışı zorlaşır ve kanın geldiği bölgelerde (bağırsaklar, dalak) damar içi basıncı artar. Dolayısıyla kanın dokuya ulaşamamasına bağlı olarak yeni damar yolları oluşur. Tüm bunlar karaciğeri daha da olumsuz etkileyerek siroz hastalığını ağırlaştırır. Karaciğer fonksiyonları giderek bozulması dolayısıyla karaciğer yetersizliği meydana gelir.
Siroz neden olur?
Siroz hastalarının ortalama %10-15’lik bir kısmında yapılan tüm araştırmalara rağmen hastalığa sebep olacak herhangi bir nedene rastlanılmamaktadır. Bu duruma nedeni belli olmayan siroz hastalığı veya tıbbi adı ile kriptojenik siroz denir. Haricinde siroz hastalığının en yaygın sebebi kronik alkol kullanımıdır. Aynı zamanda Hepatit B ve Hepatit C gibi kronik viral hepatitler de en önemli siroz nedenleri arasındadır. Tüm bunların yanı sıra siroza neden olabilecek diğer faktörler şunlardır;
- Kronik kalp yetmezliği
- Ağır ilaçların uzun süreli kullanımı
- Demir ve bakım minerallerinin aşırı alımı
- Safra yollarının tıkanması ve iltihaplanması
- Alkol kaynaklı olmayan karaciğer yağlanmaları
- Vücudun kendi dokularına karşı antikor üretmesi sonucunda oluşan otoimmün hepatitler
Siroz, uzun süreli ve ilerleyici özelliğe sahip bir hastalıktır. Ancak ilk aşamalarda genellikle belirti vermez. Karaciğerdeki hasarın artması ve hastalığın ilerlemesine bağlı olarak belirtiler ve bu belirtilerin şiddeti de zamanla artar. Peki, siroz belirtileri nelerdir?
Siroz belirtileri
- Sarılık
- Kaşıntı
- Kansızlık
- Kas kaybı
- Sinirlilik hali
- Bulantı ve kusma
- İştah ve kilo kaybı
- Midede ağırlık hissi
- Sürekli halsizlik hissi
- Kanın pıhtılaşmaması
- Kabızlık ve gaz sorunu
- Kadınlarda adet düzensizliği
- Ciltte morarma ve kanamalar
- Bacaklarda şişlik, ödem oluşumu
- Asit birikimi nedeniyle karında şişme
Siroz nasıl tedavi edilir?
Tanı konurken hastalık öyküsü çok önemlidir. Özellikle kişinin kronik alkol kullanımının olup olmadığı ve geçmişte viral hepatit geçirilip geçirilmediği sorgulanmalıdır. Bunun yanı sıra siroz hastalarında görülen karaciğer sertliği, büyümesi ve karındaki sıvı birikimi elle muayene ile de saptanabilir. Siroz, hastalığın seviyesine göre A, B ve C olarak üçe ayrılır. Karaciğerin daha az hasar almış olduğu A ve B seviyesindeki siroz hastalarının düzenli hekim kontrolü ve tedavi ile hastalığın ilerleyişini minimuma indirmeleri mümkündür. İleri düzeyde karaciğer hasarı olan C seviyesi siroz hastalığını ilaç veya klasik yöntemler ile tedavi etmek mümkün değildir. Hastalığın bu aşamasında uygulanabilecek tek tedavi yöntemi karaciğer naklidir. Karaciğer nakli, vericinin hayatını riske atmayacak, alıcının da yaşamasına yetecek büyüklükte bir karaciğer parçası ile yapılmaktadır.
Velhasıl
Bugün herhangi bir neden ile tüketilen şeyler yarın tedavisi zor hastalıklar olarak geri dönebiliyor. Siroza neden olan faktörler arasında en yaygın ve en kişiye bağlı olanı aşırı alkol kullanımıdır. Aşırıya kaçan her şeyin sağlığımız üzerinde olumsuz etkileri olduğunu hepimiz biliriz. Bile bile sürdürmek ile vah’lar ederek iyileşmeyi ümit etmek esasında bir nevi ektiğini biçmektir. Giderek sağlıktan olmak ve pişmanlık duymak demektir. Yolcusu olduğumuz yolun varacağı yeri kestirmek ve önlem almak ne kadar zor olabilir ki sevgili okur? Sağlık, sağlık ve daha çok sağlık ile kalmanız, asla siroz olmamanız dileği ile.
