![](https://canimdunya.com/wp-content/uploads/2021/06/dikkat-eksikligi.jpg)
Dikkati toparlayamama veya sabit durmakta zorlanma gibi belirtileri ile kendini belli eden dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) günlük yaşama olumsuz etkileri olan yaygın bir rahatsızlıktır. Pek çok insan kendisinde var olan bu hastalığın farkına varmadan yaşamını sürdürür. Aynı zamanda dikkat dağınıklığı ile de sıklıkla karıştırılır. Bu yazımızda “dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) belirtileri nelerdir?”, “dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) çeşitleri nelerdir?” ve “dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) tedavi yöntemleri nelerdir?” soruları üzerine yaptığımız araştırmalardan edindiğimiz bilgilere yer verdik.
Dikkat dağınıklığı ile ilgili hazırladığımız içeriğimiz için başlığın üzerine tıklayabilirsiniz. “Dikkat dağınıklığı: Belirtileri ve tedavi yöntemleri”
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu
Dikkat eksikliği, aynı sendromun hiperaktivitenin olmadığı bir alt tipi olan dikkat eksikliği bozukluğu (DEB) olarak tanımlanır. Dikkat eksikliği bozukluğu (DEB) geçmişte uzun yıllar boyunca bir hastalık olarak kabul edilmemiştir. Fakat daha sonra mental bozuklukların tanısal ve istatistiksel el kitabı olarak tanımlanan DSM-5‘e göre bazı kriterler belirlenmiş ve DEB, DEHB’nin bir alt tipi olarak tanımlanmıştır. Hiperaktivite, olağan dışı hareketlilik ya da anormal derecede aktif olma durumunun tanımıdır. Bu sendromun önemli bir parçası olmasına rağmen tek başına dikkat eksikliği görülme oranı daha yüksektir. Çocuklarda hiperaktivite tanısı daha kolay konulabilir ancak sadece dikkat eksikliği olan hastalar için tanı daha geç koyulabiliyor. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) ise mental bozuklukların tanısal ve istatistiksel el kitabı olarak tanımlanan DSM-5‘e göre genetik geçişli bir hastalık olarak kabul edilmektedir. Çocukluk çağında erkeklerde görülme oranı daha fazladır. Erişkin çağa yaklaştıkça kadınlarda görülme oranı artmakta ve neredeyse erkek oranı ile eşitlenmektedir.
Dikkat eksikliği belirtileri nelerdir?
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun temel olarak 3 grup ile ilgili belirtileri görülebilir. Bunlar; dikkat ile ilgili eksiklikler, hiperaktivite (aşırı hareketlilik) ve dürtüselliktir.
Dikkat eksikliği belirtileri
- Unutkanlık
- Dağınıklık
- Öğrenme güçlüğü
- Odaklanma problemi
- Dikkatin sürdürülememesi
- Sıklıkla eşya kaybetme
- Dikkatsizliğe bağlı hatalar yapma
- Dinlemiyormuş gibi görünme
- Dış uyaranların dikkati çok çabuk dağıtması (kalabalık, gürültü vb.)
- Başka insanlar ile işbirliği yapmakta zorlanma
Hiperaktivite belirtileri
- Aşırı hareketlilik
- Uzun süre sabit duramama
- Otururken bile elleri ayakları hareket ettirme
- Dikkat toplama problemleri
Dürtüsellik belirtileri
- Sabırsızlık
- Sıra bekleyememe
- Bir başkası konuşurken lafa dalma
- Sonuçları düşünmeden hareket etme
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuk veya yetişkinlerde bu belirtilerin hepsi birden görülmeyebilir. Aynı zamanda tüm bu belirtilerin yanı sıra DEHB tanısı konan insanlarda depresyon belirtilerinin ve kaygılı bir ruh halinin görülmesi olasıdır.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) tedavi yöntemleri
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu yaşayan insanların bulundukları her ortamda tedavisine yardımcı olunmak gerekir. Örneğin, DEHB tanısı konan bir çocuğun tedavisi için ailenin özenli ve dikkatli olması önemli bir etkendir. Aynı zamanda öğretmenin de aynı özeni göstermesi oldukça önemlidir. Çocuğun olumsuz davranışlarının azalmasını sağlamak için pekiştireç kullanılabilir. Kısaca, yapılan tüm olumlu davranışlar ödüllendirilmelidir. Yanı sıra çocuk veya bireyin kendine güveninin artması için başarılı olduğu konulara öncelik verilebilir. Böylece bir iş bitirmiş ve başarılı olmuş olmanın verdiği güdü ile DEHB tanısı konan çocuk veya bireyler eğitim veya işte daha başarılı ve istekli olabilirler. Özellikle eğitim hayatı için basitten zora doğru bir yol izlemenin olumlu etkileri olabilir.
Muayene sonrası doktor tarafından bazı ilaçlar reçete edilebilir. Bu ilaçlar dikkatin toplanması ve aşırı hareketliliğin azalmasını sağlar. İlaçların düzenli kullanılması ile kişinin konsantrasyon problemi giderek hafifler. Böylece kişinin eğitim veya iş hayatının düzelmesi ve dolayısıyla da başarı hazzının artması daha kolay bir hal alır. Bu sürecinin aileler ve uzmanlar ile birlikte yönetilmesi tedavinin daha sağlıklı ve daha hızlı bir şekilde atlatılması açısından oldukça önemlidir.
Velhasıl
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, tedavi sürecine gösterilen özen ve aile desteği ile kısa zamanda tedavi edilebilir.
Düzensiz ilaç kullanımı, aksatılan doktor randevuları yalnızca tedaviyi yavaşlatmak ile kalmaz aynı zamanda günlük yaşantı ve kişinin ruh hali açısından da olumsuz etkilere neden olur. Dolayısıyla DEHB ile ilgili yaşayacağınız süreç için en önemli faktörün kişinin kendisi veya ailesi olduğunu söyleyebiliriz. Kendiniz ve sevdikleriniz için çok daha özenli ve pür dikkat olmanız dileği ile… 🙂
1 comment on “Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) nedir?”