Dikkat dağınıklığı: Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Dikkat dağınıklığı ile dikkat eksikliği genellikle aynı şeyi ifade ettikleri sanılarak karıştırılır. Öncelikle buna bir açıklık getirmek gerekirse dikkat dağınıklığı ile dikkat eksikliğini birer cümle ile tanımlamak isteriz. Dikkat dağınıklığı, çocukların ya da yetişkinlerin bazı konu veya durumlar üzerinde dikkati toparlayamama, tam konsantre olamama durumudur. Dikkat eksikliği ise çocukluk çağında başlayan ve etkisi tüm yaşama yayılabilen bir nöropsikiyatrik bozukluktur. Tıp dilinde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) adı ile tanımlanır.

Bu yazımızda “dikkat dağınıklığı nedir?”, “dikkat dağınıklığı belirtileri nelerdir?” ve “dikkat dağınıklığı nasıl tedavi edilir?” sorularına yer verdik. Dikkat eksikliği ile ilgili hazırladığımız içeriğimiz için başlığın üzerine tıklayabilirsiniz. “Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) nedir?”

Dikkat dağınıklığı nedir?

Dikkat dağınıklığı, fiilen veya zihnen meşgul olunan şeye tam konsantre olamama ya da odaklanamama durumudur. Genellikle her konuda değil bazı konularda dikkati toparlayamama şeklinde görülür. Yetişkinlerde dikkat dağınıklığının olumsuz etkileri çeşitli mental egzersizler ve günlük planlamalar ile minimuma indirilebilir. Çocuklar ise  kendi başlarına bu tür problemleri fark edebilecek ve önlemler alabilecek bilinçte olamayabilirler. Dolayısıyla çocuklarda dikkat dağınıklığı konusu ile ilgili esas mevzu ebeveynlerdir. Çocuklarda dikkat dağınıklığını kontrol altına alabilmek için ebeveynlerin çocuğa dikkat dağınıklığı ile yaşamayı ve aşmayı öğretecek yönlendirmeler yapabilmeleri önemlidir. İçe kapanık bireylerde dikkat dağınıklığı görülme ihtimali yüksektir. Düzensiz uyku, düzensiz beslenme ve hareketsizlik dikkat dağınıklığı için en yaygın risk faktörleridir.

Dikkat dağınıklığı neden olur?

Dikkat dağıtıcı 3 temel faktör vardır. Bunlar;

• Çevresel faktörler (Ortam ışığı, ses, hava şartları vb.)
• Kişisel faktörler (Dikkat toplamayı bilmiyor olmak vb.)
• Fiziksel faktörler (Görme veya işitme sorunları vb.)

Dikkat dağınıklığı belirtileri

Çocuklarda ve yetişkinlerde görülen dikkat dağınıklığı etkileri birbirine benzerdir. Ancak sorumluluklar ve yaşam tarzları gereği bazı farklılıklar da vardır. Daha anlaşılır olabilmesi için dikkat dağınıklığı belirtilerini şu şekilde örneklendirebiliriz;

• Önemsiz dış uyaranlara karşı fazla duyarlı olma.
• Okuma ya da dinleme esnasında konsantre olamamaya bağlı olarak tekrar okumak veya dinlemek zorunda kalmak.
• Meşgul olunan iş ya da günlük faaliyetlerde sık sık sakarlıkların meydana gelmesi.
• Yeni tanışılan birinin ismini veya simasını hafızada tutamamak, ayırt edememek.
• Çocuklarda derslere veya ödevlere konsantre olamama, sınavlarda basit hatalar yapmak ve benzeri durumlar görülebilir. Çocuklar genellikle sevmedikleri dersler üzerinde dikkat dağınıklığı yaşarlar.
• Yetişkinlerde aynı durum yaptıkları işlere odaklanamamaktan kaynaklanan verimsizlik olarak gözlemlenebilir. Çocuklardaki dikkat dağınıklığı sebebine benzer olarak yetişkinlerdeki dikkat dağınıklığı da genellikle işe olan isteksizlikten kaynaklanır.

Dikkat dağınıklığı nasıl tedavi edilir?

Dikkat dağınıklığı için problemin düzeyine bağlı olarak ilaçlı ya da ilaçsız tedavi yöntemlerine başvurulabilir. İlaçlı tedavide doktor kontrolü ve düzen önemlidir. Ancak mecbur kalınmadıkça ilaçlı tedavi yöntemleri uygulanmaz. İlaçsız tedavi yöntemleri her zaman için daha sağlıklı ve güvenilirdir. Dikkat dağınıklığı tedavisinde motivasyon artırmaya ya da dikkat güçlendirmeye yönelik egzersiz ve uygulamalar oldukça yaygındır. Aynı zamanda kişinin uyku ve beslenme düzenini daha sağlıklı bir hale getirebilmek adına günlük planlamalar yapılabilir. Psikolog rehberliğinde terapilere dahil olunabilir. Yazılım destekli uygulamalar önerilebilir.

Velhasıl

Pür dikkat olabilmenin yolu hem kendimiz hem de sevdiklerimiz ile ilgili daha yapıcı ve daha motive edici olabilmemizdir. Kişilerin ilgisiz kaldıkları alanlar ile ilgili motive edilmeleri dikkat dağınıklığını büyük oranda azaltır. Dikkat dağınıklığını önlemek için ise tek yapmamız gerek daha düzenli ve daha aktif bir hayat tarzına sahip olmaktır. Yani sadece biraz itina sevgili okur. Dikkatinizin de dünyanızın da dağınık olmaması dileği ile. Sağlıcakla kalın.