D vitamini, diğer vitaminlerin aksine bir hormon gibi işlev gören ve vücudumuzdaki birçok sistem üzerinde güçlü etkileri olan son derece önemli bir vitamindir. Sinir sistemi sağlığının korunabilmesi, kasların çalışabilmesi ve bağışıklığın güçlenmesinde önemli görevleri bulunur. Güneş ışınlarına maruz kalınması sonucu D vitamini ciltte doğal bir şekilde sentezlenir. Fakat güneş ışınlarının cilde birebir temasının da farklı yan etkileri olabileceği için çoğu insan diğer seçenekleri tercih eder. Bunlardan ilki (diyet) tüketilen besinlerdir.
D vitamini yönünden zengin olan besinler;
- balık yağı
- kırmızı et
- yumurta sarısı
- süt ve süt ürünleri ve
- kahvaltılık mısır gevreği gibi zenginleştirilmiş ürünlerdir.
Ancak belirtmek isterim ki, vücut ihtiyaç duyduğu D vitamininin %95’ini güneş ışınlarından, %5’ini besinlerden alır. D vitamini içeren gıdaların sayısının az olması sebebi ile de bir diğer seçenek olan vitamin takviyeleri oldukça yaygındır. Vitamin takviyelerinde bilinçli olmak ve belirlenen dozdan fazla vitamin almaktan kaçınmak önemlidir. Çünkü vücudun ihtiyacı olan miktardan çok daha fazla D vitamini almak daha fazla ya da daha iyi sağlığa sebep olmaz. Aksine farklı sağlık sorunlarına neden olur. Detaylı bilgi için çok fazla D vitamini almanın zararları ile ilgili içeriğimize göz atabilirsiniz.
D Vitamini eksikliğinde kimler risk grubunda?
Dünya çapında yaklaşık 1 milyon insanın düşük vitamin seviyelerine sahip olduğu tahmin ediliyor. En yaygını olan D vitamini eksikliğidir. Vücudun sağlıklı işleyişi üzerinde önemli etkileri olan D vitamininin eksikliği birçok hastalık için risk faktörü oluşturmaktadır. Şimdi önceliği D vitamini eksikliğinde risk gruplarına vererek belirtileri ve tedavisine doğru bir yola çıkıyoruz.
D vitamini eksikliği için yaygın risk faktörleri
- Koyu tenli olmak
- İleri yaş grubunda olmak
- Fazla kilolu ya da obez olmak
- Çok fazla balık veya süt ürünü tüketmemek
- Güneş ışığından faydalanmamak
- Bağırsak rahatsızlığı
- Kronik böbrek rahatsızlığı
- AIDS tedavisi
- Hamile ve emziren kadınlar ve
- Karaciğer yetmezliği
Yukarıdaki gibi birçok nedenden dolayı D vitamini eksikliği ortaya çıkabilir.
D vitamini eksikliğinin derecesi, hastalığın teşhisi açısından belirleyici olmaktadır. Semptomlar genellikle belirsiz olduğu için de çoğu insan vitamin eksikliklerinin farkında değildir. Yaşam kalitesi üzerinde önemli bir olumsuz etkiye sahip olsalar bile, kolayca tanınamayabilirler. Bizler de bilinçli virüs savaşanları olma yolunda atılan adımlara kolaylık sağlaması için D vitamini eksikliğinin belirtilerini 8 madde haline getirdik.
D vitamini eksikliğinin belirtileri;
Sık hastalanmak veya sık enfekte olmak
D vitamininin önemli rollerinden biri, bağışıklık sistemini güçlü tutmaktır. Doğrudan enfeksiyonla mücadeleden sorumlu hücreler ile etkileşime girerek hastalığa neden olan virüs ve bakterilere karşı savaşır. D vitamini eksikliği olan kişiler enfeksiyonlara açık hale gelmektedir. Özellikle soğuk algınlığı veya grip gibi hastalıkların sık sık yaşanmasının faktörlerinden biri düşük D vitamini seviyeleri olabilir. Aynı zamanda pek çok çalışma, günlük belirli dozda D vitamini takviyesi alımının solunum yolu enfeksiyonu riskini azaltabileceği sonucuna varmıştır.
Yorgunluk ve halsizlik
Pek çok nedenden dolayı yorgunluk veya halsizlik hissedilebilir. Ancak bu hislerin sebebi D vitamini eksikliği de olabilir. Yapılan birçok çalışma ile çok düşük kan seviyelerinin, yaşam kalitesi üzerinde olumsuz etkileri olan yorgunluk hissine neden olabileceği doğrulanmıştır. Yorgun veya halsiz hissetmenin açıklanabilir bir sebebi yoksa D vitamini kan düzeyinize bakılması tavsiye edilmektedir.
Kemik ve sırt ağrısı
D vitamini, vücudun kalsiyum emilimini artırır. Dolayısıyla kemik sağlığı için önemli vitaminler arasındadır. D vitamini eksikliği, kemik ağrısı ve bel ağrısına katkıda bulunan bir faktör olabileceği gibi direkt nedeni de olabilir.
Depresyon
Depresif ruh hali, D vitamini eksikliğinin bir belirtisi olabilir. Gözlemsel çalışmaların %65’i düşük kan seviyeleri ile depresyon arasında bir ilişki olduğu sonucuna varmıştır. İnceleme çalışmaları ise özellikle ileri yaş grubu yetişkinlerinde D vitamini eksikliğini depreyonla ilişkilendirmişlerdir. Özetlemek gerekirse depresyon, düşük D vitamini düzeyleri ile ilişkilidir. Ve bazı çalışmalar, D vitamini takviyesinin depresif duygu durumuna fayda sağladığını göstermektedir.
Yaraların zor veya yavaş iyileşmesi
Vücutta yeteri miktarda bulunan D vitamini, yaraların iyileşmesine ve yeni deri oluşumuna katkıda bulunur. Aynı zamanda, iltihaplanma ve enfeksiyonla mücadeledeki rolü ile iyileşme sürecinde önemli etkilere sahiptir. Dolayısıyla D vitamini eksikliği ameliyat, yaralanma veya enfeksiyon sonrası oluşan yaraların zor yada geç iyileşmesine neden olabilir. Örneğin, ameliyat sonrası yaralanmalarda iyileşme gecikmesi D vitamini eksikliğinden kaynaklanıyor olabilir.
Kemik hasarı veya kemik erimesi
D vitamini, yukarıda da belirttiğim gibi kalsiyum emiliminde önemli bir role sahiptir. Dolayısıyla kemik metabolizması üzerinde etkisi de büyüktür. Kemik kaybı teşhisinin sebeplerinden biri D vitamini eksikliği olabilir. Düşük kemik mineral yoğunluğu, kemiklerinizin kalsiyum ve diğer mineralleri kaybettiğinin bir göstergesidir. Ve bu durum, ileri yaş grubu yetişkinlerin ve kadınların kırık riskini artırmaktadır. Menopoz veya sonrasında yaklaşık 1.100 orta yaş grubu kadın üzerinde yapılan gözlemsel bir çalışma ile düşük D vitamini düzeyleri ile düşük kemik mineral yoğunluğu arasında güçlü bir bağlantı olduğu tespit edilmiştir. Özetle, vücudun ihtiyacı olan D vitaminini almak, yaşlanırken kemik kütlesini korumak için önemlidir.
Saç dökülmesi
Saç dökülmesinin sebeplerinden başlıcası strestir. Ancak D vitamini eksikliği de saç dökülmesine sebep olabilmektedir. Özellikle kadınlarda saç dökülmesi, düşük D vitamini seviyeleri ile ilişkilendirilmektedir. Vitaminler gibi birçok besin maddesi de saç sağlığınızı etkileyebilir. Dolayısıyla doktor gözetiminde vitamin takviyesi alabilir ya da güçlü ve sağlıklı saçlar için tüketebileceğiniz 14 yiyeceği paylaştığımız makalemizden yola çıkarak doğal yöntemler kapısını çalabilirsiniz. (LİNK)
Kas ağrısı
Vitamin ve ağrı algılayıcı sinir hücreleri arasındaki etkileşime bağlı olarak kronik ağrı ve düşük D vitamini kan düzeyleri arasında bir bağlantı vardır. Ancak kas ağrılarının nedenlerini tespit etmek genellikle zordur. Ancak, çocuklarda ve yetişkinlerde D vitamini eksikliğinin kas ağrılarına sebep olduğuna dair bazı kanıtlar vardır. Yapılan bir çalışma ile de kronik ağrısı olan kişilerin %71’inde D vitamini eksikliği olduğu tespit edilmiştir.
Velhasıl
D vitamini eksikliği son derece yaygın bir rahatsızlıktır. Ancak semptomların genellikle spesifik olmaması sebebi ile birçok insan vitamin eksikliğinin farkında değildir. Yaşanan rahatsızlığın düşük D vitamini seviyelerinden kaynaklandığını bilmek zordur. Bu nedenle yukarıda saydığımız belirtilerden birini yaşıyor ve eksikliğiniz olduğunu düşünüyorsanız doktorunuza müracaat etmeniz ve kan seviyenizi ölçmeniz önemlidir. D vitamini ile ilgili iyi haber ise, eksikliğinin giderilmesinin genellikle kolay olmasıdır. En önemli D vitamini kaynağı olan güneşe (bilinçli bir şekilde) maruz kalabilir, yukarıda saydığımız besinleri tüketebilir ya da doktorunuzun tavsiye ettiği takviyeleri kullanarak değerli D vitamini ile aranızı düzeltebilirsiniz. Sağlıcakla kalın. 🙂
