Diğer adı ile majör depresif bozukluk üzüntü, kaygı ve öfke gibi duyguları beraberinde getiren duygudurum bozukluğudur.
Depresyon, kişinin günlük yaşantısını, hislerini, düşüncelerini ve davranışlarını olumsuz etkileyen tıbbi bir hastalıktır. Her insan depresyonu farklı şekillerde yaşayabilir. Ancak yaygın belirtileri sürekli depresif ruh hali ve günlük rutinde enerji ve üretkenlik kaybıdır. Her insan hayatı boyunca pek çok üzücü olay ile karşı karşıya gelir. Ben bunlar için dünyanın dikeni diyorum. Ve bu dikenler battığında üzülmemiz, canımızın yanması elbette çok normaldir. Bunun birkaç günden fazla sürmesi de depresyonda olduğumuz anlamına gelmez. Çünkü depresyon, farklı duygular barındırır ve çeşitli semptomlara neden olur. Başlıca depresyon belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz;
Depresyon belirtileri
- Sürekli üzgün hissetmek
- İştah değişiklikleri (aşırı yeme veya iştahsızlık)
- Uyku problemleri (uykuya dalma güçlüğü, sık uyanma veya aşırı uyuma)
- Sürekli yorgun hissetme
- Konuşma ve hareketlerde yavaşlık
- Değersiz veya suçlu hissetme
- Konsantrasyon kaybı
- Günlük aktivitelere ilgi kaybı
- Karar vermekte zorluk çekme
- İntihar eğilimi
Depresyon tanısı konabilmesi için yukarıdaki belirtilerin en az 2-3 hafta devam ediyor olması gerekir. Genel belirtilerin yanı sıra erkekler, kadınlar ve çocuklar depresyonu farklı şekillerde yaşayabilirler.
Depresyonun erkekler üzerindeki potansiyel etkileri şunlardır;
- Cinsel istek azalması veya cinsel performans eksikliği
- Öfke, saldırganlık, kaygı ve huzursuzluk
- Konsantre olamama, işleri tamamlamada zorlanma, konuşma esnasında geç yanıt verme gibi bilişsel yeteneklerde bozulma
- Baş ağrısı gibi çeşitli ağrılar ve sindirim sorunları yaşama
- Aşırı alkol tüketimi veya uyuşturucu kullanımına meyletme
- İntihar düşüncesi
Depresyonun kadınlar üzerindeki potansiyel etkileri;
- Sinirli, üzgün, endişeli ve umutsuz hissetme gibi duygusal refah problemleri
- İntihar düşüncesi
- Daha yavaş düşünme ve konuşma gibi bilişsel yetenek kaybı
- Uyumakta zorluk çekme, erken uyanma veya çok fazla uyuma
- İştah değişimi ile gelen kilo kaybı veya kilo alma
- Baş ağrısı ve artan kramplar gibi fiziksel sağlık sorunları
Depresyonun çocuklar üzerindeki potansiyel etkileri ise;
- Öfke, üzüntü ve durup dururken gelen ağlama hissi
- Beceriksizlik duygularında artış ve umutsuzluk (hiçbir şeyi doğru yapamıyorum, yapamayacağım vb.)
- Okula gitmeyi reddetme veya okulda çeşitli sorunlara neden olma
- Konsantrasyon güçlüğü, genel okul performansı ve notlarda düşüş
- Fazla uyuma veya uykuya dalmakta güçlük çekme
- Enerji kaybı, iştah değişikliği ve sindirim sorunları
- Arkadaş veya kardeşlerden uzaklaşma, içine kapanma
“E peki neden olur bu depresyon” derseniz, bunun için tek bir neden söylemek doğru olmaz. Psikolojik, biyolojik ve sosyal faktörlerin her biri depresyonun nedeni veya tetikleyicisi olabilir. Bunların yanı sıra genel risk faktörleri için şunları söyleyebiliriz;
Depresyon için risk faktörleri
- Ailevi koşullar: Ailesinde depresyon veya benzeri bir duygudurum bozukluğu olan kişilerin depresyona girme riski daha yüksektir.
- Çocukluk travmaları: Küçük yaşlarda yaşanan olaylar vücudun korkuya ve stresli durumlara tepki verme şeklini etkiler.
- Beyin yapısı: Beynin ön lobunun daha az aktif olması depresyon riskini artırmaktadır.
- İlaç kullanımı: Uyuşturucu veya aşırı alkol tüketimi depresyon riskini artırır.
- Tıbbi durumlar: Kronik hastalıklar, uykusuzluk, dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu gibi durumlar kişiyi yüksek risk altına sokabilir.
Bunların yanı sıra cenaze, boşanma, stresli bir durum ile karşı karşıya kalma ve hormonal değişiklikler gibi pek çok şey depresyon için risk faktörleri olarak sayılabilir. Ancak bu gibi durumların etkileri kişiden kişiye farklılık da gösterebilir.
Depresyon teşhisi ve tedavisi
Depresyonu teşhis etmek için tek bir test yoktur. Sağlık uzmanları genellikle belirtilere ve psikolojik bir değerlendirmeye dayanarak teşhis koyarlar. Depresyonu tetikleyen tiroid sorunları veya D vitamini eksikliği gibi bir sağlık sorunu olup olmadığını anlamak için fiziki muayene ve kan testi de gerekli görülebilir. Doğru teşhis için en önemli olan şey ise elbette sohbet sırasında olabildiğince açık olmaktır. Hekiminizin ruh haliniz, uyku düzeniniz ve düşünceleriniz üzerine soracağı sorulara vereceğiniz cevaplar sağlıklı bir tedavi sürecinin anahtarlarıdır.
Depresyon, komplikasyon potansiyeli olan ciddi bir akıl hastalığıdır. Pek çok hastalıkta olduğu gibi depresyon için de erken müdahale oldukça önemlidir. Belirtilerin fark edilmesi ve durumun giderek kötüye gitmesi sağlığınız üzerinde ciddi problemlere neden olabilir.
Depresyonun tedavi edilmemesi sonucu meydana gelebilecek komplikasyonlar;
- fazla kilo alımı veya kaybı,
- fiziksel acı,
- madde kullanımı sorunları,
- panik ataklar,
- problemli ilişkiler,
- sosyal izolasyon,
- intihar düşünceleri veya girişimleri ve
- kendi kendine zarar vermedir.
Velhasıl
Her birimizin başına bir kere de olsa “bu yara beni öldürür” dediği bir şey gelmiştir. Kaldırabileceğinize ihtimal vermediğiniz bir ağırlık, geçmez dediğiniz bir acı olsa da göğsünüzde hissettiğiniz, şunu unutmamanızı isterim; günler geçer, acı diner ve yeni bir “sen” doğar her musibetten. En azından bir sonraki kötü olayda bu kadar derinden yara almamak için, yarın yere daha sağlam basabilmek için kendinizde depresyon belirtilerini fark ederseniz tedaviyi lütfen geciktirmeyin. Çekinmeden çiçeklenin ve hep gülümseyin 🙂
