Hamile kadınların döllemeden doğuma kadar geçirdikleri sürenin sağlıklı geçirmeleri önemlidir. Bunun belli adımları vardır. Döllenmiş yumurtanın rahim içerisine doğru bir şekilde yer alması bunlardan biridir. Bu yazımızda döllenmiş yumurtanın rahim dışında herhangi bir yere tutunmasına bağlı olarak gelişen dış gebelik ile ilgili merak edilen sorulara yer verdik. Dış gebelik nedir? Dış gebelik belirtileri nelerdir? Dış gebelik nasıl tedavi edilir? işte cevapları…
Dış gebelik nedir?
Sağlıklı bir gebelik sürecinde yumurtanın fallop tüplerinde sperm hücresi ile karşılaşması ile döllenme gerçekleşir. Meydana gelen embriyo (döllenmiş yumurta) rahim içerisindeki endometriyum tabakasına tutunur ve gelişimine başlar. Döllenmiş yumurtanın rahim dışında herhangi bir yere tutunması dış gebelik veya diğer adı ile ektopik gebelik olarak adlandırılır. Döllenmiş yumurta yalnızca rahim içerisinde sağlıklı bir şekilde büyüyebilir. Yumurtalıkta üretilen yumurta hücrelerinin rahime kadar izlediği yol olan fallop tüpleri veya diğer bölümler embriyoyu tutup, koruyabilecek yapıya sahip değildir. Rahim dışında büyüyen embriyo fallop tüplerine hasar vererek üreme yeteneğinin kaybedilmesine ve annenin hayatını açısından tehlikeye neden olur. Bu nedenle dış gebeliğin devam ettirilmesi mümkün değildir. Embriyonun rahim dışında bir yere yerleştiği tespit edilir edilmez gebelik sonlandırılması bir sonraki döllenme ve hamilelik süreci açısından oldukça önemlidir. Peki dış gebelik neden olur?
Dış gebelik nedenleri
Dış gebelik her kadında görülebilecek bir durumdur. Dolayısıyla aktif bir cinsel yaşamı olan her kadının dış gebelik için risk altında olduğunu söyleyebiliriz. Ancak dış gebeliğin oluşum riskini artıran bazı faktörler de vardır. Bu faktörler şunlardır;
- Endometriozis
- Sigara kullanımı
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklar
- Birden fazla kürtaj geçirmiş olmak
- Gebelik yaşının 35 ve üzerinde olması
- Daha önce dış gebelik geçirmiş olmak
- Önceki enfeksiyonlardan kalma skar (yara) dokularının varlığı
- Daha önceden geçirilmiş pelvik ve abdominal cerrahi operasyonları
- Doğurganlık artırıcı ilaç ve tedaviler ile desteklenerek oluşmuş gebelik
- Doğumsal veya sonradan gelişen üreme organlarının yapısal bozuklukları
- Doğum kontrol yöntemi olarak tüp ligasyonu veya rahim içi araç (RIA) uygulamasına rağmen gebe kalma
- Pelvik inflamatuar hastalık (PID) (Yumurtalıklar ve tüpler gibi üst üreme organlarına ilişkin enfeksiyonlar) geçirmiş olmak
Bu risk faktörlerinden biri veya birkaçına sahip bireylerin dış gebelik riskini en aza indirilmesine yönelik hekimleri ile görüşmeleri ve önlemler almaları önemlidir. Aynı zamanda bu kişilerin gebe kalmaları durumunda dış gebelik ihtimali üzerinde durularak daha sık ve detaylı muayene olmalarında fayda vardır.
Dış gebelik belirtileri
Sağlıklı bir gebelik ile dış gebelik arasında bazı farklar vardır. Dış gebelikte de normal hamilelik belirtileri yaşanır ancak dış gebeliğe işaret eden önemli belirtiler de söz konusudur. En yaygın dış gebelik belirtileri şunlardır;
- Kilo kaybı
- Rektal basınç
- Baş dönmesi ve bayılma
- Vajinal lekelenme ve kanamalar
- Bıçak saplanması benzeri keskin ağrılar
- Sindirim sisteminin çalışma düzeninde bozukluklar
- Karnın tek bir tarafında meydana gelen şiddetli ağrı
Düzenli sağlık kontrollerini ihmal etmeye bağlı olarak dış gebeliğin fark edilmemesi ve dolayısıyla gebeliğin sonlandırılmaması durumunda büyüyen embriyo fallop tüplerinde yırtılmaya neden olur. Bu durumda karın boşluğuna sızan kanlar karın, pelvik bölgesi, omuz ve boyunda ağrılara neden olur. Bu tarz ağrıları olan hamile kadınların mutlaka bir hekime danışmaları oldukça önemlidir.
Dış gebelik nasıl tedavi edilir?
Yukarıda da belirttiğimiz gibi embriyonun rahim dışında herhangi bir yere tutunması ile yani dış gebeliklerde sağlıklı bir büyüme ve gelişme mümkün değildir. Dolayısıyla dış gebelik tedavisi için tek yol gebeliğin sonlandırılmasıdır. Eğer dış gebelik geç teşhis edilmiş ve gebeliğin sonlandırılması gecikmiş ise tüplerde gerilme, yırtılma veya patlama meydana gelebilir. Bu durumda genellikle tüplerin bir kısmının veya tamamının dış gebelik ameliyatı olarak bilinen cerrahi bir operasyon ile çıkarılması gerekir. Dış gebelik gelecekte hamile kalabilme ihtimalini azaltabilir. Ancak bu tamamen operasyonun ne şekilde gerçekleştirildiği, fallop tüplerinin tamamının çıkarılıp çıkarılmadığı gibi faktörlere bağlıdır. Fallop tüpleri alınmamış hastaların yeniden hamile kalabilmeleri mümkündür. Yeni bir hamilelik planı için de dış gebelik şüphesinin ortadan kalkması için de bir kadın doğum uzmanına başvurmak da fayda vardır.
Velhasıl
Standart yaşantımızda kontrol veya muayenelerimizi zaman zaman aksatıyor olsak da bu aksatmaların hamilelik döneminde olmaması önemlidir. Aksi takdirde bebek de anne de annelik de ciddi zararlar görebilir. Önce sağlık sevgili okur. 🙂
