Güneş çarpması ve güneş alerjisi
Güneş çarpması olarak da bilinen güneş zehirlenmesi, şiddetli güneş yanığı vakasını ifade eder. Güneşten gelen ultraviyole (UV) ışınlarına uzun bir süre maruz kalınması sonucu meydana gelmektedir. Polimorf ışık erüpsiyonu olarak da bilinen güneş zehirlenmesi, güneşe olan duyarlılığınıza bağlı olarak farklı şekillerde görülebilir. Hafif bir güneş yanığının aksine, güneş zehirlenmesi komplikasyonlar genellikle tıbbi tedavi gerektirir. Güneş zehirlenmesinde, ilk önce güneş yanığı semptomları yaşayabilirsiniz. Güneş yanığı semptomları, UV ışınlarına maruz kaldıktan 6 ile 12 saat sonra ortaya çıkmaktadır. Güneş alerjisi (döküntüsü) ile güneş zehirlenmesi semptomlarını ayırt etmek önemlidir.
Güneş alerjisi (döküntüsü)
Aşırı güneşe maruz kalma, yabani havuç veya ıhlamur gibi bitkilere maruz kalma sonucu gelişebilen güneş döküntüsü (alerjisi) kalıtsal olabilmektedir. Güneş alerjisinin genel belirtileri şu şekilde sıralanabilir;
- Kırmızı döküntü görünümü
- Deride kaşıntı
- Kızarıklık
- Su toplama ve kabarma
- Ağrı
- Yanma
Güneş alerjisi semptomları bir dermatolog tarafından tedavi edilebilir. Güneş zehirlenmesinden kaynaklanan güneş döküntüsü ise daha çok tıbbi müdahale gerektiren izole bir olaydır.
Güneş zehirlenmesi veya güneş çarpması belirtileri
Güneş zehirlenmesi, güneş yanığı yada alerjisinden önemli ölçüde daha kötüdür. Olağan güneş yanığı benzeri semptomlara ek olarak;
- Deride kabarma veya soyulma
- Şiddetli kızarıklık ve ağrı
- Ateş (bazen titreme)
- Bilinç bulanıklığı, konfüzyon
- Mide bulantısı ya da kusma
- Baş ağrısı
- Baş dönmesi
- Bayılma
gibi etkileri vardır.
Güneş zehirlenmesi tedavisi
Soğuk su veya kompres ile tedavi edilebilen güneş zehirlenmesi için vücudunuzun nem oranı önemlidir. Cildinize nemliyken losyon sürmek, cildin mümkün olan en fazla nemi korumasına yardımcı olabilir. Ayrıca, su veya sağlıklı sıvı tüketimi aşırı kuru olan ciltte kaybedilen nemin yenilenmesine yardımcı olabilir.
Tıbbi müdahale ile tedavi yöntemleri şunlardır;
- Dehidrasyon için intravenöz sıvılar
- Ağrılı güneş yanıkları için steroid kremler
- Ağrı ve şişlik için oral steroidler
- Rahatlama olmaması durumunda reçeteli ağrı kesici ilaçlar
- Enfeksiyonu önlemek için topikal antibiyotikler
Güneş zehirlenmesi erken müdahale ile zamanla iyileşebilmektedir. Ağır derece güneş zehirlenmesi yaşayan kişiler hastanede tedavi görebilir.
Hafif güneş yanığı
Hafif güneş yanığı belirtileri genellikle kızarıklık, ağrı ve şişliktir. Sonunda kendi kendine iyileşen hafif güneş yanığı için aloe vera jeli kullanarak cildinizi rahatlatabilirsiniz. Soğuk su ile alınan duş veya reçetesiz ağrı kesiciler de rahatsızlığı gidermeye yardımcı olur.
Velhasıl
Güneş zehirlenmesini önlemenin en iyi yolu, UV maruziyetini en aza indirmektedir. Öncelikle, hava ister sıcak/güneşli, ister soğuk/bulutlu olsun her gün mutlaka güneş kremi kullanmalısınız. Uzmanlar en az SPF30’luk güneş kremi kullanılmasını önermektedir. Her iki UV ışınına karşı UVA ve UVB) korumalı bir ürün kullandığınızdan emin olun. Yüzme ya da aşırı terleme durumlarında tercihen iki saatte bir güneş kreminizi yeniden uygulamanız gerekmektedir. Şapka ve soğuk pamuklu giysiler ile zararlı güneş ışınlarından korunabilirsiniz. Ve unutmayın, güneş ışınlarının en yüksek seviyelerde olduğu saatler, 10:00 – 16:00 saatleri arasıdır. Bu saat aralığında kapalı mekanlarda kalmaya özen gösterin. Ve sağlıcakla kalın. 🙂
