Uyku bozuklukların ana sebebi dengesiz beslenme, hareketsizlik ve gün içerisinde maruz kalınan stres gibi yaşam tarzını olumsuz etkileyen alışkanlıklardır. Uyku bozukluklarından en yaygın olanı ise uyku esnasında dişlerin gıcırdatılması, dişleri sıkma veya gıcırdatmadır. Burahatsızlığın tıp dilindeki adı bruksizmdir. Bruksizm, kişinin uyku esnasında dişlerini sıkması, gıcırdatması ve çeneyi kenetlemesi anlamına gelir. Bu yazımızda diş gıcırdatmasına dair genel bilgileri edindikten hemen sonra bruksizm belirtileri nelerdir? ve bruksizm nasıl tedavi edilir? sorularını cevaplayacağız. Dolayısıyla bu çirkin sesli problemi ortadan kaldırmak için ilk adımı hep birlikte atmış olacağız ve ne maruz kalacağız, ne de maruz bırakacağız. İlk sorumuz şu; diş gıcırdatması, namıdiğer bruksizim nedir?
Bruksizm nedir?
Bruksizm, diş gıcırdatmasının tıp dilindeki adıdır. Genel olarak kişinin uyku sırasında dişlerini sıkma, gıcırdatma ve çeneyi kenetlemesi olarak bilinir. Hem kadınlarda hem de erkeklerde eşit oranda görülmektedir. Özellikle geceleri kendini gösteren diş sıkma sorunu kişinin farkında olmadan yaptığı bir davranıştır. Bu sorunun asıl sebebi net olarak bilinmese de stres ve sıkıntının gelişiminde büyük rol oynadığını söyleyebiliriz. Stres yoğunluğu arttıkça beyne giden stres yoğunluğu da artar. Aynı zamanda çiğneme kasları da güçlenir. Kişide ise istemsizce diş sıkmalar meydana gelir. Bunların yanı sıra bazı ilaçların, uyuşturucuların, tütün ve alkol alışkanlıklarının da diş sıkmasına neden olduğu tahmin ediliyor.
Bruksizme neden olabilecek faktörler;
- Psikolojik nedenler
- Yanlış diş tedavileri
- Anksiyete, stres veya gerginlik
- Sigara ve alkol ve benzeri bağımlılıklar,
- Travma sonucu ortaya çıkan bozukluklar
- Uyku apnesi sendromu ve uyku bozukluğu
- Çene, yüz bölgesindeki anatomik bozukluklar
- Karşı çenedeki dişler ile uyumlu olmayan diş ilişkisi
Bruksizm uzun vadede şu durumlara sebep olabilir;
- Dişlerde çatlaklar
- Uyku bozuklukları
- Baş ve kulak ağrısı
- Diş minesinin kaybı
- Dişlerde aşırı hassaslık
- Prematüre diş aşınması
- Zayıflamış dişlerde kırılmalar
- Alt çene eklemlerinde sorunlar
- Bölgedeki kaslarda iltihaplanma
- Çiğneme kaslarında aşırı büyüme
Bruksizm nasıl tedavi edilir?
Diş sıkması veya gıcırdatması tedavisinde öncelikli olarak dişlerde kapanışın düzgün olması hedeflenir. Sonrasında ilk tedavi yöntemi olan gece plağı kullanımı önerilir. Gece plağı ile dişlerin alacağı hasarın en aza indirilmesi hedeflenir. Gece plağı başlı başına yeterli olmaz ise ek ilaçlar önerilebilir. Bir diğer tedavi yöntemi ise çene kaslarını yöneten sinirlere entegre edilmiş bir cihaz ile gerçekleşir. Cihaz gece hastanın çene kasları üzerine yerleştirilir ve böylelikle çenenin gece boyunca kaç defa sıkıldığı tespit edilir. Elde edilen bilgilere göre de bir tedavi stratejisi belirlenir. Diş sıkma veya gıcırdatmaları psikolojik nedenlere bağlı olarak da meydana gelebildiği için psikiyatrist tedavisi gerekebilir. Diş hekimi ise dişlerin semptomlardan en az hasarı alması ve durumun daha kötüye gitmemesi üzerine bir tedavi yöntemi uygulayabilir. Eğer hastada eksik diş var ise protez tedavisine başvurulabilir.
Bruksizm için uygulanan genel tedavi yöntemlerini şu şekilde sıralayabiliriz;
- Egzersiz
- İlaç tedavisi
- Manuel terapi
- Psikolojik tedavi
- Gece plağı kullanımı
- Kaslara uygulanan botoks tekniği
- Ortodontik (çene, diş ve yüz bozuklukları) tedavi yaklaşımları
Diş gıcırdatmasını önlemeye yardımcı doğal tedavi yöntemleri
- Boldo: 100 mililitre suda, 2,5 gram kuru boldo yaprağını demleyin ve yatmadan evvel tüketin. Farklı ilaçlar ile birlikte ve 4 haftadan uzun süre tüketmemeye özen gösterin.
- Papatya: Bir yemek kaşığı kuru papatyayı demleyip yatmadan evvel tüketin. Hamilelik sırasında içmemeye özen gösterin.
- Kedi otu: Bitkinin kökünden 15 gram demleyin ve bir gece bekletip, tüketin. Küçük çocuklara içirmeye ve hamilelik, emzirme dönemlerinde tüketmemeye özen gösterin.
- Güveyotu: Bir tutam güveyotunu bir bardak suda yarım saat kadar demlemeye bırakın. Günde üç defa tüketin.
- Melisa otu: Bir bardak suya bir tutam kuru melisa otu ilave edip yaklaşık 15 dakika demleyin. Günde üç bardak tüketebilirsiniz.
Velhasıl
Kişinin farkında olmadığı ancak yanında yatanın gayet farkında olup genellikle de rahatsızlık duyduğu bruksizm, vakit kaybetmeden teşhis ve tedavi edilirse zamanla giderilebilecek bir rahatsızlıktır. Esasında diş sağlığımızın yanı sıra ilişkilerimizin selâmeti için de tedavisi gayet gereklidir sevgili okur. Stres ile uyumamaya, böyle bir probleminiz varsa göz ardı etmemeye ve sağlıcakla kalmaya özen göstermeniz dileği ile…
