Başarılı çocukları olsun isteyen ebeveynler için tavsiyeler

Her ebeveynin asıl amaçlarından biri başarılı çocuklar yetiştirebilmektir. Bunun için herkesin farklı yöntem ve tavsiyeleri olduğuna eminim. Ama ebeveynlik o kadar da kolay bir iş değil ne yazık ki. Dünyaya getirilen canın sorumluluğunu üstlenmek, mümkün olduğunca iyi şartlar sunmak ve onu koruyup kollamak ebeveynliğin ana sorumluluklarından olabilir. Tüm bunlar ile birlikte ondan başarılı bir çocuk olmasını beklemek de anne ve babanın hakkı olabilir. Ancak onu yetiştirme tarzınız çocuğunuzun karakteri, hayatı ve başarısı gibi pek çok şey için oldukça önemlidir. Elbette kimse kusursuz ebeveyn değil, ebeveynlerden istenen de bu değil. Dikkat edilebilecek birkaç şey ve dürtü kontrolü ile en azından ideal ebeveynlik yolunda önemli adımlar atmış sayılabilirsiniz. Bu hem içinizi rahatlatırken hem de çocuğunuzun başarılı olabilmesi ihtimalini arttırmış olacaktır. 

Başarılı bir çocuk yetiştirmek isteyenler için 8 tavsiye

• Davranışlarınız ile çocuğunuzu bir kalıba sokmayın

Çocuklar ile kurulan iletişim, karakter oluşumlarındaki en büyük etkenlerden biridir. Yüklenen sorumluluklar, onlara karşı düzenli olarak kurulan cümleler ve yapılan eleştiriler çocuğun bir kalıba girmesine yol açabilir. Örneğin, hata yaptığında sert bir şekilde eleştirilen ya da cezalar alan çocuklarda hata yapma korkusu yer eder. Ve bu, çocukların hayatları boyunca risk almadan, yettiği kadarıyla yaşamalarına sebep olabilir.

• Kırıcı cümleler kullanmamaya özen gösterin

Çocuk, genellikle ebeveynin isteği ile dünyaya gelen küçük bir candır. Dolayısıyla da onunla ilgilenmek, bakmak ve özenle büyütmek ebeveynlerin sorumluluğudur. Bu sorumluluklardan dolayı çocuklara karşı “biz senin için şunları şunları yaptık… “ ve benzeri cümleler kurmak, çocuklarda sanıldığından çok daha fazla olumsuz etkilere sebep olabilir. Çocukların, ebeveynlerine duydukları sevgi, saygı ve benzeri duygular, onun için yapılan şeylerden bağımsız olmalıdır. Sizden korkmamalı, saygı duymalıdır. Ebeveyni olduğunuz için değil, gerçekten onda güzel bir his uyandırdığınız için size sevgi duymalıdır. Çevrenizdeki diğer ailelere göre daha fazla fedakarlık yaptığınızı mı düşünüyorsunuz? Cevabınız evet ise, lütfen sarılın kendinize. Çünkü bu gerçekten harika bir şey. Çocuğunuz için yaptığınız fedakarlıkları sahiplenin ve bir o kadar da sevin.

• Çocuklarınızı “en iyi” olmaya zorlamayın

Ebeveynlerin yaptığı en büyük hatalardan biri şüphesiz, kendi gerçekleştiremedikleri hayallerin veya hedeflerin ağırlığını çocuklarına yüklemek, onlardan beklemektir. Bu, çocukları hayallerinden uzaklaştırmalarının yanı sıra altında ezilebilecekleri tanımadık bir sorumluluk anlamına gelebilir. Bir hedefe bağlanan veya inandırılan çocuklar, genellikle hayatta mutlu olmanın tek yolunun o hedefe ulaşmak olduğunu düşünürler. Özgüven kaybı, başarısızlık kaygısı, yoğun endişe ve içe kapanıklık gibi pek çok şey de beraberinde gelir. Her ebeveyn, çocuğu en iyisi olsun ister. Ama bu, istemekle kalmalı, çocuk ile mutlaka tanışılmalı. İstenen çocuk akılda iken, gerçek çocuk tam karşınızdadır. Onun bir çocuk olduğu unutulmamalı, çocukluğunu yaşamaktan mahrum bırakmamalı ve “en” kalıplarından hangisine müdahil olmak istediği konusunda danışmalı/konuşmalı ve destek olunmalıdır. Bu, kendine güvenen, ebeveynine rahatça sarılabilen ve başaramasa da gülümseyebilen çocuklara sahip olmanın süslü bir anahtarıdır. 

• Çocuklarınızı rüşvete alıştırmayın

Elde edilen başarılar, yapılan fedakarlıklar veya normal akışa katkılar için (bulaşık yıkama, odasını toplama vs) ödüllendirmek, çocukların alışkanlık kazanmasına ve olumsuz davranışlarda bulunmasına neden olabilir. Yapılması gereken davranışların ödüllendirilmesine gerek yoktur. Çocuklarınıza rüşvet veya hediyeler vermek yerine düzenli harçlık verebilirsiniz. Harçlığını yönetmesini sağlamak ve satın alacağı şeyler konusunda ona yardımcı olmak çocukların ileriki yaşları için çok daha faydalı olacaktır. Parasını gereksiz şeylere harcadığında ona kızmamayı ve alışverişi sırasında son kararı ona bırakmayı unutmayın.

• Klişeleşmiş nasihatlerden uzak durmaya özen gösterin

“Ben senin yaşındayken …” klişesini duymadan büyüyen bir çocuk hayal etmek güç olabilir. Ancak bu ve “para ağaçta yetişmiyor” gibi klişe nasihatler ya çok etkisiz ya da ilerleyen zamanlardaki hayatı üzerinde fazla etkili olabilir. Sürekli olarak verilen nasihatler, önemini de anlamını da yitirecektir. Artık kendi gençlik zamanınızda olmadığınızı unutmayın. Olayları günümüz şartlarında değerlendirmeniz olumlu sonuçlar alabilmeniz için oldukça etkili olacaktır.

• Çocuklarınıza hayal kurmayı öğretin

Bana kalırsa, tüm saydıklarımız içerisinde bu en önemli olanıdır. Çocukların hayal dünyalarının zenginliği, onların gelişimlerini destekler. Gelecekteki problemlere çok daha kolay çözüm bulabilmelerini ve hayat ile alışverişini büyük oranda etkiler. Olumlu etkiler. Hayal kurabilen ve merak eden çocuklar, daha fazla bilgi edinen bireyler olurlar. Kalıplara sığmayan, mutlaka bir çözüm üretebilen ve en önemlisi, pek çok kötü şeye rağmen gülümseyebilen çocukların hemen hepsi hayal dünyası zengin çocuklardır. Kitaplar ile tanıştırmak ve alıştırmak, sokakta veya parkta kirlenmek korkusu olmadan oynamaya izin vermek hatta zaman zaman teşvik etmek ve imgelemeyi öğretmek, ebeveynler için sorumluluk sayılabileceği gibi keyiflendirici de sayılabilir. Mesela, ne olmak istiyorsun diye mi sormak istiyorsunuz? Bir de şunu deneyin. 

“Şimdi gözlerini kapat. Büyümüşsün ve işine gidiyorsun. Hadi nasıl bir yere gittiğini ve neler yaptığını anlat bana.”  İnanın, gelişigüzel kurulan geleceğin hayalini dinlemek,  kuru kuru “…. olmak istiyorum”dan çok daha eğlenceli olacaktır. Aslında ebeveyn olarak yapabileceğiniz tek şey, engel olmamak. Teşvik edemiyor, destekleyemiyorsanız bile hayal dünyasını ve orada olanları çocuğunuza bırakın. O ne yapacağını bilir. Bilemediği yerlerde ise danışabileceği bir ebeveyninin olduğunu bilmek onun için gayet yeterlidir.

Velhasıl

Evet, artık ebeveyniz. Öyleyse bunu layığı ile yerine getirmeli, mükemmel evlatlar yetiştirmeliyiz. Ebeveynler böyle düşünüyor olabilir. Peki acaba çocuklar bu konu ile ilgili ne düşünüyor? Hakkında kararlar aldığınız kişiyi bu kararlara uyması için zorlar ve uymazsa kınarsanız, bu kez düşük not alan siz olabilirsiniz. Zorlamadan, dayatmadan, sormadan ve anlamadan yapılan ebeveynlik, çocuklarda olumsuz pek çok alışkanlık ve davranışın tetikleyicisidir. Nasıl bir çocuk istediğiniz ile ilgilendiğiniz kadar çocuğunuzun nasıl bir ebeveyn ile büyümesi onun için iyi/doğru oluru da göz önünde bulundurmanız dürtü ve arzularınızı kontrol etmenize yardımcı olabilir.