Kemik, kas ve eklemlerde ağrı ve şişlik şikayetlerine neden olan romatizma, her yaş ve cinsiyette görülebilen pek çok hastalığın tanımıdır. Bu yazımızda romatizma ile ilgili sıklıkla merak edilip, araştırılan sorulara yer verdik. “Romatizma belirtileri nelerdir?”, “romatizma çeşitleri nelerdir?” ve “romatizma nasıl tedavi edilir?” soruları üzerine yaptığımız araştırmalardan edindiğimiz bilgiler aşağıdadır. Başlangıç konumuz ise;
Romatizma nedir?
Halk arasında genellikle bir hastalık olarak bilinse de romatizma, tek başına bir hastalık değildir. Romatizma, başta eklemler olmak üzere kas, kemik ve bağlarda ağrıya yol açan hastalıklar grubuna verilen genel bir addır. Ağrının yanı sıra şişlik ve hareket kısıtlılığına da neden olabilen romatizma, bazı durumlarda iç organları etkileyebilir ya da şekil bozukluklarına yol açabilir. Hemen her yaş grubu ve cinsiyette görülse de kadınlar arasında daha yaygındır. 200’den fazla romatizma çeşidi vardır ancak temel olarak iltihaplı romatizma ve iltihaplı olmayan romatizma olarak ikiye ayrılır. Tüm romatizma tiplerinde cinsiyet ve yaş oldukça önemlidir. İltihaplı romatizma tiplerinin genetik geçişli olduğu düşünülse de bu hastalığa neyin sebep olduğuna dair henüz net bir bilgi yoktur. İltihapsız romatizma ise çoğunlukla genetik faktör, eklemlerin aşırı yıpranması, fazla kilo, spor yaralanmaları ve travma gibi etkenlerden dolayı meydana gelir. Hava olaylarının romatizmal ağrılara neden olduğu düşünülse de bu doğru bir kanı değildir.
Romatizma türleri nelerdir?
Eklem romatizması (Romatoid Artrit)
Eklem romatizması, nedeni bilinmeyen kronik seyirli ve iltihaplı bir hastalıktır. Pek çok eklemi aynı anda etkilemesi durumunda şekil bozukluklarına ve sakatlanmalara neden olabilir. Her yaş grubu ve cinsiyette görülebilir ancak genellikle 30 ile 50 yaş aralığında başlar. Kadınlarda eklem romatizmasının görülme oranı erkeklere oranla üç kat fazladır. Oluşum nedeni tam olarak bilinmese de genetik ve çevresel faktörlerin etkili olduğu kabul edilir. En büyük risk faktörü sigara kullanımıdır. Eklem romatizmasının bazı belirtileri ise şunlardır;
- Halsizlik
- Kilo kaybı
- Hafif ateş
- Yorgunluk
- Eklem ağrısı
- Boyun ağrıları
- Ellerde şişme ve ağrı
- Dirsek ve dizlerde şişme
- Ağrısız deri altı nodülleri
- Kalp ve akciğer tutulumu
- Gözlerde ani kızarma ve ağrı
Yumuşak doku romatizması (Fibromiyalji)
Kas ve yumuşak doku romatizması, vücutta belli noktalarda kronik ağrı ve genel kas ağrıları ile karakterizedir. Ağrı ve sızı genellikle bel, boyun, sırt, göğüs, omuzlar, kalçalar ve dizlerde hissedilir. Ağrıların konumu ve şiddeti zaman zaman değişebilir. Yumuşak doku romatizması hayatı tehdit etmez ancak hastanın hayat kalitesini düşürecek kadar şiddetlenebilir. Belirtileri soğuk, yorgunluk, çok çalışma ve hareketsizliğe bağlı olarak artabilir. Sıcak, masaj, istirahat ve hafif egzersizler ile de azalabilir. Sıklıkla rastlanılan belirtileri şunlardır;
- Yorgunluk
- Sabah tutukluğu
- Uyku bozuklukları
- Dinlenmemiş olarak uyanma
- İç ve dış uyaranlara karşı hassasiyet
- Gece boyunca tuvalet ihtiyacı hissetme
Romatizma nasıl tedavi edilir?
Romatizma testi
Öncelikle romatizmal hastalığın tanısı için fiziki muayene ile belirtiler incelenir ve hastanın genetik geçmişi incelenir. Bazı durumlarda laboratuvar testlerine ihtiyaç duyulabilir. Bu testler ayırıcı tanı bakımından gereklidir. Başlı başına romatizma testi diye bir test yoktur. Hastalığın türü farklı testler uygulanarak netleştirilir. Testlerden bazıları şunlardır;
- İmmünolojik testler
- Anemi varlığının tespiti
- Biyopsi ile doku incelemesi
- Elektromiyografik ve radyolojik incelemeler
- Eklem aralığından alınan sıvının incelenmesi
- İltihap varlığı ve şiddetini anlayabilmek için kan testleri
- Kemik metabolizmasını değerlendirmek için kalsiyum, fosfor ve alkalen fosfataz ölçümleri
Romatizmaya hangi bölüm bakar?
Romatizmal ve diğer kas iskelet sistemi hastalıklarını inceleyen bilim dili romatolojir. Dolayısıyla romatizma hastalıkları için romatoloji bölümüne başvurulmalıdır. Romatoloji bölümünde romatolog hekimler, fizik tedavi hekimleri ve rehabilitasyon hekimleri birlikte çalışırlar. Tedavi için genellikle hastalığın ilerleyişini durdurma ve geriletmeye yönelik ilaçlar reçete edilir. İlaçlar hap ya da iğne formunda olabilir. Bazı durumlarda egzersiz de önerilebilir. Düzenli doktor kontrolü ve ilaçların düzenli kullanımı tedavinin gidişatı açısından oldukça önemlidir.
Velhasıl
Pek çok hastalıkta olduğu gibi romatizmal hastalıklar için de erken teşhis ve tedavi son derece önemlidir. Erken teşhis ve tedavi ile hastalığı geriletmeye yönelik tedavi yöntemleri uygulanırken muayeneyi erteleyip, geciktirmeniz durumunda yalnızca hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya, şikayetleri dindirmeye yönelik tedavi yöntemleri uygulanacaktır. Ertelenmiş sağlık problemlerimizin olmaması dileği ile. Sağlıcakla kalın. 🙂
